ANALYSE – De Persgroep doet een bod op het moederbedrijf van de regionale krantenuitgever Wegener en versterkt daarmee zijn positie op de Nederlandse krantenmarkt. Maar daarmee heeft het bedrijf zijn digitale strategie nog niet op de rails.

245 miljoen euro: dat wil  mediabedrijf De Persgroep op tafel leggen voor Mecom, maakten beide partijen maandag bekend.

Voor niet ingewijden: de Belgische eigenaar van landelijke kranten in Nederland (AD, Volkskrant, Trouw en Parool) wil een Britse collega overnemen die eigenaar is van een reeks regionale kranten in Nederland (onder meer De Stentor en Eindhovens Dagblad).

De overname is nog niet definitief. Daarvoor moet de Persgroep 75 procent van de Mecom-aandelen in handen krijgen, op dit moment heeft het bedrijf 44 procent van de uitstaande aandelen toegezegd gekregen. Ook kan de Nederlandse mededingingsautoriteit ACM nog dwarsliggen.

Nieuwe slag Van Thillo

Mocht de deal doorgaan, dan slaat de topman van de Persgroep, Christian Van Thillo, opnieuw een grote slag op de Nederlandse krantenmarkt. Vijf jaar geleden nam hij de noodlijdende uitgever PCM over en kreeg daarmee de Volkskrant, AD en Trouw in handen.

Nu aast de Vlaamse krantenman op Mecom, dat in Denemarken en Nederland verschillende mediatitels heeft. In ons land is Mecom eigenaar van Mediagroep Limburg en Wegener, een uitgever van regiokranten in het oosten en zuiden van het land.

De Limburgse dagbladen is Van Thillo waarschijnlijk snel kwijt. Mecom had al een voorlopig akkoord gesloten om die kranten van de hand te doen. De Persgroep zegt die verkoop onder de huidige voorwaarden te steunen.

Blijft over Wegener, het bedrijf waar het Van Thillo om te doen is. Wat wil hij met de uitgever van onder meer het Eindhovens Dagblad en De Stentor?

Advertentiekracht vergroten

In de krimpende advertentiemarkt voor gedrukte uitgaven is schaalvergroting min of meer een noodzaak om te overleven. Vanuit dat oogpunt is de overname van de regiotitels van Wegener voor Van Thillo niet meer dan logisch.

De Persgroep zag de advertentie-inkomsten bij de Nederlandse kranten met 18 procent achteruit gaan in 2013. Bij Mecom bedroeg die daling maar liefst 23 procent.

Gelet op deze trend is het duidelijk dat de Persgroep op de krimpende markt voor gedrukte advertenties extra schaalgrootte zoekt. Bij printadvertenties zou de Persgroep/Wegener, net als concurrent Telegraaf Media, een zeer sterke positie krijgen.

Bereik vergroten

Eenzelfde verhaal gaat min of meer op voor het nieuwsbereik. Kijk je puur naar de dagbladenmarkt, dan gaat de Persgroep met Wegener de Telegraaf Media Groep (TMG) voorbij.

Als de totale verspreide oplage van landelijke en regionale kranten uitgangspunt is, neemt Persgroep/Wegener 42 procent van de markt voor zijn rekening. Telegraaf Media, inclusief de gratis kranten Spits en Metro, blijft steken op 32 procent in het eerste kwartaal van 2014.

De Persgroep wordt na de overname van Wegener dus de grootste uitgever in krantenland, als de mededingingsautoriteiten de deal goedkeuren. Gelet op het marktaandeel van de nieuwe krantencombinatie lijkt er geen reden voor de toezichthouder om dwars te liggen.

Dan kan Van Thillo doen waar hij goed in is: snijden. Bij de Volkskrant en Trouw verdwenen binnen een jaar 130 van de 750 banen nadat Van Thillo binnen was. Ook Wegener, dat al omvangrijke bezuinigingsoperaties achter de rug heeft, zal niet aan dat lot ontkomen.

Een krantenbedrijf afslanken kun je wel aan Van Thillo overlaten. De Vlaming staat bekend als een harde saneerder. De Persgroep heeft dat voorlopig geen windeieren gelegd: vorig jaar behaalde het concern een gezonde nettowinst van 67,7 miljoen euro.

Investeren in digitaal

Het bod op de kranten van Mecom in Nederland en Denemarken is typerend voor Van Thillo. En het laat tegelijkertijd zien waar de focus ligt van de Belgische uitgever: bij kranten.

Gelet op het gedrag van nieuwsgebruikers, die steeds meer voor digitale media kiezen, blijft ook voor De Persgroep levensgroot de vraag hangen: moet je als krantenuitgever voor de langere termijn niet veel méér doen met online investeringen?

Op dit vlak valt nog een grote slag te maken in Nederland voor de Persgroep, dat naast krantensites ook eigenaar is van onder meer Tweakers.net en Autotrack.nl.

Persgroep: online geen grootmacht

De combinatie Persgroep/Wegener zou qua online bereik ongeveer even groot worden als Telegraaf Media, dat geen blauwdruk is van het digitale mediabedrijf van de toekomst, zoals Z24's Arend van den Berg eerder schreef.

De Persgroep moet wat betreft de digitale ambities nog vaart maken. Aan de nieuwe Volkskrant-site die het boegbeeld wordt voor een half gratis-half betaald model, werken liefst 80 (!) mensen aan de techniek achter de site. Maar de uitrol moet zich nog bewijzen.

Axel Springer als voorbeeld

Als Van Thillo online grote stappen wil zetten, moet hij een kijkje nemen bij de Duitse uitgever Axel Springer, bekend van onder meer boulevardblad Bild. De Duitsers hebben een duidelijk doel: de leidende digitale uitgever zijn.

Axel Springer verkocht vorig jaar zijn regionale kranten en enkele tijdschriften en nam tientallen grotere en kleine internetbedrijven over. Zelfs de bakermat van het bedrijf, het Hamburger Abendblatt, ging de deur uit. Internet is inmiddels goed voor 40 procent van de omzet en 46 procent van de winst.

Kranten de deur uit doen, lijkt niet te passen in de visie van Van Thillo. Een abrupte verschuiving richting digitaal evenmin. Althans als je afgaat op uitspraken uit een interview met Van Thillo vlak na de overname van PCM. Daarin sloot de topman van De Persgroep vol gas geven op digitaal uit: "Tenzij je rigoureus uit de krantenbusiness wil stappen, maar dat gaan we niet doen."

Oplagedruk kranten

Van Thillo wil dat De Persgroep een krantenbedrijf blijft en met de aankoop van nog meer krantentitels in Nederland en Denemarken zal dat zeker zo blijven.

De komende jaren zal de aandacht ongetwijfeld uitgaan naar het gezond maken van de Mecom-onderdelen. Opvallend hierbij is wel dat De Persgroep de overname van Wegener maandag noodzakelijk noemde om kranten om te vormen tot "winstgevende multimediamerken."

Een versnelde omslag richting digitaal kan binnen enkele jaren ook wel eens onvermijdelijk worden.

De papieren abonnementen leveren De Persgroep, net als andere uitgevers, vooralsnog miljoenenstromen aan relatief stabiele cash op. Maar als de oplagedruk die zich aftekende bij de start van 2014 maatgevend is voor het verval van de papieren abonnementen, kunnen zeker niet alle krantentitels dat de komende vijf tot tien jaar volhouden.